Bestuursrapportage 2019-2, begroting 2020 en meerjarenraming 2020-2023


Op 19 november 2019 heeft het Algemeen Bestuur (AB) kennis genomen van de tweede bestuursrapportage 2019, de begroting 2020 vastgesteld en de meerjarenbegroting 2020-2023 behandeld en geduid als richtinggevend kader voor de komende jaren.
Ook de SGP heeft ingestemd met de begroting 2020, maar wel een stemverklaring afgelegd. Wij hebben namelijk grote moeite met vaststelling van de tarieven die variëren van min 2,7% tot plus 5,3%. Helaas is de ruimte er wettelijk niet om dit anders in te vullen. Mede daarom vinden wij het ook de hoogste tijd worden om het belastingstelsel te herzien, zodat aan meer knoppen gedraaid kan worden om te komen tot een evenwichtiger tariefsaanpassing voor de verschillende categorieën.

Woord vooraf

Als waterschap hebben we een bewogen jaar bijna achter ons gelaten. Een jaar dat we weer begonnen met Herman Dijk als onze dijkgraaf. Helaas is al vrij snel in het jaar aan het licht gekomen dat hij ernstig ziek was. En zo is hij ons ontvallen op 20 augustus. Wij blijven ons Herman als een zeer betrokken mens herinneren. Ook nu wensen wij de nabestaanden Gods nabijheid toe in het verwerken van dit grote verlies.
Dat verlies geldt ook onze organisatie, die met zijn overlijden en dat van anderen uit het waterschap, geconfronteerd zijn met de betrekkelijkheid van ons leven. Memento Mori.

Dank aan allen die meegewerkt hebben aan de totstandkoming van de over het geheel genomen heel heldere stukken voor deze begrotingsbehandeling. Dat geldt ook voor de verstrekte aanvullende informatie via de door de verschillende fracties gestelde vragen.

Bestuursrapportage 2019-2

Op 25 juni bij de behandeling van de eerste bestuursrapportage heb ik de verwachting al uitgesproken dat het niet onwaarschijnlijk zou zijn dat ook 2019 beter uit zou komen dan begroot. Nu ligt de tweede bestuursrapportage voor ons en je gelooft het bijna niet, maar we verwachten nu zelfs € 4,8 miljoen minder aan de egalisatiereserve te moeten onttrekken. Op dit laatste kom ik hierna bij de begroting nog even terug.
Toch blijkt dat we ca. 90% van de lopende investeringen binnen de gemaakte afspraken te realiseren. Een knappe score, want bij veel onderwerpen zijn we wel mede afhankelijk van derden.

Wat betreft het wel/niet samenwerken met waterschap Zuiderzeeland op ICT gebied, lijkt het ons goed dat de komende maanden nog eens goed op een rij gezet wordt waar de echte knelpunten liggen, zowel financieel, misschien bestuurlijk en/of ambtelijk. En ook de verwachte voordelen.

Begroting 2020

Voorzitter, we zijn een jaar te vroeg, want op de voorpagina van de begroting en meerjarenraming 2020-2023 staat “Ter behandeling in het bestuur van WDODelta (november 2020)”.

Personeel

Wij pakken dit keer een aantal punten op uit de begroting en we beginnen met personeel. Op diverse plaatsen in de begroting lezen we dat zaken niet opgepakt kunnen worden of vertraging oplopen door gebrek aan capaciteit/menskracht. We onderschrijven dat dit een zorgvolle ontwikkeling is. Vooral de zin in de aanleiding op pag. 6 “Dit vraagt substantiële aanvullende capaciteit, die geworven moet worden in een krappe arbeidsmarkt” roept vragen op.
De SGP-fractie beseft dat zij niet gaat over het personeelsbeleid. Toch willen we hier in algemene zin iets over zeggen. Waar mogelijk proberen om het benodigde personeel te werven, is goed. Maar niet ten koste van alles. Geen buitensporige aanbiedingen doen om nieuw of extra personeel aan te trekken. Dan moeten wij, wat ons betreft, maar een pas op de plaats maken met verschillende plannen.
Als signaal willen wij meegeven dat wij het onacceptabel vinden dat door de krapte op de arbeidsmarkt de loonkosten onevenredig stijgen. De druk op de tarieven is al meer dan genoeg.

PAS/PFAS

Een andere zaak waardoor er veel onzekerheid is, betreft de PAS/PFAS problematiek. Zien wij al weer wat licht aan de horizon? Hebben wij al redelijk in beeld welke impact dat bij en voor ons heeft?

Assetmanagement

Al een aantal jaren wordt ons voorgehouden dat we aan de slag moeten met assetmanagement. In deze begroting, en ook in het bestuursvoorstel bij de bestuurlijke aandachtspunten, is duidelijk te lezen dat dit bij ons nog niet hard vordert.

Egalisatiereserves

In het bestuursvoorstel lezen we op pag. 3 dat we terughoudend moeten zijn met de inzet van reserves op korte termijn. Het gaat daar vooral over de egalisatiereserves. Wéér geeft men daar aan dat de egalisatiereserves feitelijk twee functies hebben, namelijk dempen van de tariefontwikkeling én middel om de financiële invloed van toekomstige beleidskeuzes op te vangen.
Met die laatste optie hebben wij grote moeite. De egalisatiereserves worden gevoed vanuit beter dan verwachte resultaten volgens de jaarrekening ten opzichte van de begroting. Concreet zijn dan de tarieven van een bepaald jaar te hoog geweest. Daarom moet dat op enig mogelijk via de tarieven weer terug naar onze belastingplichtigen. Natuurlijk beseffen wij dat het waterschap dit niet geheel kan voorkomen, omdat we mede afhankelijk zijn van derden bij uitvoering van onze plannen.

Daarom zijn wij nog steeds van mening dat de egalisatiereserves alleen gebruikt mogen worden om de tarieven beheersbaar te houden. De coalitiepartners hebben op pag. 18 van hun coalitieakkoord 2019-2023 duidelijk vastgelegd “Deze reserves kunnen we gebruiken om de tariefsontwikkeling te dempen.”

Vorig jaar bij de begrotingsbehandeling hebben wij als enige gestemd tegen het voornemen om € 1,7 miljoen te onttrekken aan de egalisatiereserve en over te boeken naar de algemene reserve. Bij de behandeling van de jaarrekening 2018 is dat daadwerkelijk doorgevoerd en hebben wij weer als enige tegengestemd. Bewoordingen die ook nu weer gebruikt worden, stemmen ons niet gerust dat de egalisatiereserves in veilige handen zijn.

Wij roepen het Dagelijks Bestuur (DB) daarom op om klip en klaar uit te spreken dat de egalisatiereserves enkel bestemd zijn voor matiging van de tarieven.

Circulaire economie

Wanneer wij de begroting op het onderdeel Waterketen doornemen, zien we volgens ons weinig ambities. Steeds vaker lees je dat we met afvalwater goud in handen hebben. Wij hebben de indruk dat wij van diverse andere waterschappen veel meer lezen over proeven met terugwinning/hergebruik grondstoffen. Wij moeten volgens ons ook proberen meer samen op te trekken met de STOWA, universiteiten, onderzoeksbureaus en bedrijfsleven om op dat terrein stappen voorwaarts te zetten.
Ziet het DB daar ook mogelijkheden voor?

Tarieven 2020

We hebben de indruk dat we nu een begroting voor ons hebben liggen waar niet veel spannende zaken in zijn opgenomen. Toch zien we vooral voor een agrarisch bedrijf een stijging die wij eigenlijk te fors vinden. We weten echter dat het zogenaamde wegenarrest alleen al een fors deel van die stijging veroorzaakt. Dát en het feit dat er slechts één knop is (het percentage voor ingezetenen dat voor meerdere jaren vastgesteld wordt) waaraan we kunnen draaien , leidt tot tarieven die tot 2,7% dalen en aan de andere kant met 5,3% stijgen. Dat zijn voor ons veel te grote verschillen.

De SGP vindt dat niet de landbouw alleen moet opdraaien voor de gevolgen van het wegenarrest. Voor het komende jaar zit er helaas niets anders op dan dit met moeite te accepteren.

Het maakt opnieuw duidelijk dat het bittere noodzaak is om te komen tot een nieuwe kostenverdeelstaat en wellicht een heel anders opgebouwd belastingplan.

Meerjarenraming 2021-2023

Net als voorgaande jaren, willen we nu nog niet veel aandacht schenken aan de meerjarenraming 2021-2023. We hebben er kennis van genomen.

Tenslotte

Opnieuw willen wij allen, zowel DB, AB als het personeel, met die hen lief en dierbaar zijn, Gods onmisbare zegen, de kracht en gezondheid toewensen bij onze arbeid nu en voor het komende begrotingsjaar 2020.

Jan Visscher