Jaarstukken 2023

Op 25 juni 2024 heeft het Algemeen Bestuur (AB) de jaarstukken 2023 vastgesteld. De jaarrekening 2023 laat een positief exploitatiesaldo zien van bijna € 8,937 miljoen. Dat is echter inclusief de begrote onttrekking van € 8,5 miljoen aan de egalisatiereserves en € 828.000 is ingezet vanuit de algemene reserve. Anders zouden de tarieven volgens de vastgestelde begroting 2023 veel te fors stijgen. Als we het vertalen, zoals de meesten het zouden doen (dus zonder rekening te houden met de onttrekking aan de egalisatiereserves), is over 2023 een tekort ontstaan van € 391.000. Uitkomst jaarrekening 2022, ook zonder onttrekking aan reserves, was een tekort van ruim € 2.666.000.
Onder andere lagere kapitaallasten door minder of later opgeleverde projecten, hogere belastingopbrengsten en dividenden, minder kosten uitbesteed werk heeft geleid tot aanzienlijke afwijkingen ten opzichte van de begroting 2023.

Allereerst hebben wij als voorzitter van de Auditcommissie een korte toelichting gegeven.

In de brief van de Auditcommissie aan het Algemeen Bestuur is te lezen dat wij op 12 juni jl. met onze accountant gesproken hebben over het uitgebrachte accountantsverslag.

BDO Accountants heeft aangegeven dat de controle goed verlopen is en dat de aandachtspunten uit het accountantsverslag over 2022 nu niet weer voorkomen. Voor 2023 is opnieuw een helder dashboard met een paar aandachtspunten opgenomen.
De belangrijkste is dat de waterschappen vanaf het verslagjaar 2025 zelf de rechtmatigheidsverantwoording moeten invoeren. Tot en met 2024 doet de accountant dat, maar vanaf 2025 moeten de Dagelijks Besturen (DB) dat doen. Dat vergt een flinke inspanning van de organisatie. Als Auditcommissie worden wij goed meegenomen in dat proces, waarvoor onze dank. Wij hebben er op dit moment alle vertrouwen in dat ons waterschap goed op weg is om daarvoor tijdig klaar te zijn.

Bedrijven zijn vanaf 2024 op grond van de CSRD-wetgeving (Corporate Sustainability Reporting Directive) verplicht te rapporteren over hun duurzaamheidsimpact. De accountant verwacht dat deze Europese richtlijn in de toekomst mogelijk ook voor de waterschappen kan gaan gelden. Hij adviseert deze ontwikkelingen nauwlettend te volgen. Ambtelijk is toegelicht dat zowel ons waterschap als de Unie van Waterschappen hier volop aandacht voor heeft.

En hoewel de interne aanbestedingsregels niet opgenomen zijn in het normenkader en daarom niet meewegen in het oordeel van de accountant, vraagt zij daar wel aandacht aan te schenken. Als Auditcommissie hebben wij er een aantal vragen over gesteld. Daaruit is duidelijk geworden dat ons waterschap hier voldoende aandacht voor heeft en wij mogen verwachten dat naleving van de interne aanbestedingsregels volgend jaar een feit is.

Als we zo’n beknopt aantal aandachtspunten zien in het accountantsverslag, kunnen wij constateren dat ons waterschap de administratie goed op orde heeft. Ook vanaf deze plaats dank aan al degene die zich hiervoor hebben ingezet.
Wij adviseren het Algemeen Bestuur om de jaarstukken 2023 vast te stellen.

En onze bijdrage later in de vergadering namens de SGP-fractie

Voorzitter, allereerst dank aan allen die eraan meegewerkt hebben dat we tijdig voorzien zijn van antwoorden op de vragen van diverse fracties, waaronder de SGP. Dat geldt dan zowel voor de jaarstukken 2023, de eerste bestuursrapportage 2024 als ook de begrotingsbrief 2025. Niet altijd een bevredigend antwoord. Sommige gaan we nog wel even op in. Andere laten we nu achterwege omdat het anders wellicht te technisch wordt.
Voorzitter, in november 2022 hebben we de begroting 2023 vastgesteld met een verwacht tekort van € 8,5 miljoen. Dat zou uit de egalisatiereserves gedekt worden. Doordat een aantal investeringskredieten als gevolg van gewijzigde regelgeving niet meer geactiveerd mochten worden, was uiteindelijk geraamd dat daarvoor ook € 1,025 miljoen onttrokken moest worden aan de algemene reserves.
In de exploitatie bedroeg het tekort nog slechts € 391.000, waardoor € 8.109.000 minder uit de egalisatiereserves gehaald hoefde te worden. Wanneer we verder ook € 828.000 uit de algemene reserve halen, presenteren we een gerealiseerd voordelig resultaat van € 8.937.000. Volgens regels van het jaarrekeningenrecht klopt het, maar voor de gewone burger houden we het toch maar bij dat tekort van € 391.000.
Allen die zich hebben ingezet om dit te bereiken, zeggen wij daarvoor hartelijk dank.

Er zijn zowel incidentele als meer structurele zaken die uiteindelijk geleid hebben tot voornoemd resultaat. In het voorstel is daar een uitgebreide opsomming van gegeven. Wij gaan dat nu niet opsommen. En op niet al die verschillen hebben wij invloed gehad.
Toch willen wij aandacht vragen voor een opmerking van de accountant (pag. 13 accountantsverslag) waarin deze erop wijst dat het resultaat 2023 ca. 5,2% afwijkt van de begrote lasten (na wijziging). Dat is fors meer dan gebruikelijk bij decentrale overheden (dat vaak tussen de 2 en 3% ligt).
Ook de SGP heeft in het verleden meerdere keren aandacht gevraagd voor zo realistisch mogelijk begroten. Wordt er niet wat te gemakkelijk vrij ruim begroot?
Hoe denkt het DB te proberen de resultaten van begroting en jaarrekening dichter bij elkaar te laten uitkomen?

In de jaarstukken 2023 maar ook in de Eerste bestuursrapportage 2024 wordt o.a. verwezen naar krapte op de arbeidsmarkt waardoor niet alles gedaan kan worden wat beoogd was te doen. Deels wordt dat opgevangen door extra inhuur. Dat is dan op het gebied van de personeelskosten tegelijk de verklaring voor lastenstijging bij diverse onderdelen. Inhuur personeel is een kostbare zaak. Daarom hadden wij enkele vragen gesteld of ook wel eens overwogen wordt om projecten niet of later uit te voeren (vraag 18). Dan krijg je wel een antwoord, maar wordt er naar mijn mening behoorlijk omheen gedraaid.
Gisteravond (24-06-2024) las ik op de site van RTV Drenthe nog iets over dit onderwerp. We zijn natuurlijk niet de enige waar dit speelt. De Gemeente Coevorden denkt over het instellen van een inhuurplafond. Al dat inhuren en wisselingen kost veel geld, maar geeft ook veel onrust onder het personeel. Dat hebben we hier nog niet zo gemerkt, maar als AB gaan we ook niet over personeelszaken. Wij gaan er vanuit dat het DB dit bij ons ook nauwlettend volgt.

U hebt ons regelmatig op de hoogte gehouden van de problemen met de financiering van de HWBP projecten. Dat is best zorgvol voor een waterschap als de onze met een forse opgave op dat gebied. We hopen dat u ons in het najaar 2024 gerust kunt stellen.

Wij gaan akkoord met de beslispunten 1 t/m 4 en 6.
Met onttrekken van gelden uit de egalisatiereserves houden wij moeite. Dat hebben wij meerdere keren aangegeven. Wij zijn van mening dat de egalisatiereserves principieel beschikbaar moeten blijven voor matiging tarieven. Omdat wij tot nu toe weinig bijval krijgen voor onze gedachte, laten wij het wat dit onderdeel betreft bij deze stemverklaring.

Wij kunnen instemmen met de voorgestelde besluiten bij dit agendapunt.


Jan Visscher