Coalitieakkoord en benoeming dagelijks bestuur

Op 30 mei 2023 heeft het Algemeen Bestuur (AB) gesproken over -en kennis genomen van- het door de fracties van BBB, VVD, CDA en Ongebouwd gepresenteerde coalitieakkoord. Enerzijds zijn alle fracties er mee ingenomen dat het geen gedetailleerd akkoord is. Anderzijds is door verschillende partijen ook aangegeven dat ze nogal wat onderwerpen missen.
De SGP vindt het een goede zaak dat deze coalitie zich meer wil richten op de kerntaken. Daar hebben wij al vele jaren op aangedrongen. Hoe men dat wil doen, wordt ons nog niet helemaal helder. Als fractie blijven wij van mening dat de Watervisie 2030 en het Waterbeheerprogramma bijgesteld moeten worden. De vastgestelde begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 vervullen ons nog steeds met grote zorg.
Besloten is om de omvang van het Dagelijks Bestuur (DB) op 4 leden te bepalen voor de maximaal toegestane omvang van 300% (alle vier voor gelijke omvang van 75%). Daardoor waren de voorgestelde kandidaten, mevrouw Koks (BBB), de heer Wijnen (VVD), mevrouw Wesselink (CDA) en de heer Pereboom (Ongebouwd) benoemd als nieuw Dagelijks Bestuur.

Toen we op 5 april jl. de adviezen van de verkenner, de heer Zoon, kregen, dachten we in eerste instantie wel even: “wat krijgen we nu?”
De verkiezingsuitslag liet een behoorlijke verschuiving zien. Fracties die samen 18 zetels hebben gekregen, hebben in hun verkiezingsprogramma’s staan dat ons waterschap zich meer moet richten op de kerntaken.
Met de eerste optie, die toen gepresenteerd is, had de SGP daar niet zoveel vertrouwen in dat dit zou lukken. Maar op 13 april kwam er bericht dat het met de eerste optie niet ging lukken. De tweede optie, met de partijen BBB, VVD, CDA en Ongebouwd is toen verkend en het resultaat van hun coalitieakkoord ligt nu voor ter bespreking.

Toen we het akkoord de eerste keer doorgenomen hadden, kwam wel even in onze gedachten: “Dit is een akkoord dat weinig concrete punten bevat.”
Maar gelukkig staan er wel een aantal goede punten in. Een punt dat ik met genoegen citeer, is: “Al het werk dat we doen, staat ten dienste van de kerntaken en is erop gericht die nóg beter en slimmer uit te voeren” (zie pag. 3 en 4).
En hoewel het misschien wel eens gedacht werd, staat dat nu zelfs opgeschreven voor de verdere digitalisering van werkprocessen, werken aan de energietransitie en internationaal samenwerken. Ook dat is erop gericht “om de kerntaken nu en in de toekomst effectiever en efficiënter te kunnen uitvoeren” (pag. 4).
Enigszins verbaasd keken we er van op dat in het coalitieakkoord al is opgenomen om in 2023 de huidige kostentoedelingsverordening te willen herzien. De bedoeling is dan om die nog met ingang van de begroting 2024 toe te passen. Dat is meestal een stevige klus. Achten de coalitiepartners dat haalbaar? (N.B. de huidige verordening is in gebruik vanaf 2021. Moet per 5 jaar en wordt dan nu al vrij snel weer aangepast).
Op zich kan de SGP zich er wel in vinden. In de waarden (van woningen, bedrijfsgebouwen en gronden) is al weer heel wat veranderd, maar het tijdstip verbaasde ons wel.

De SGP heeft in haar verkiezingsprogramma gepleit voor het bijstellen van vastgestelde plannen die leiden tot jaarlijks forse kostenstijgingen. We denken dan in het bijzonder aan de Watervisie 2030 en het Waterbeheerprogramma 2022-2027. Die zijn opgesteld in de tijd voordat de oorlog in de Oekraïne is begonnen en waarvan inmiddels forse kostenstijgingen en inflatie het gevolg zijn.
Het heeft ons niet veel extra stemmen opgeleverd. Daarom moeten we enerzijds bescheiden zijn, maar anderzijds blijven we er wel op aandringen.

Positief is wel dat de beoogde coalitie zich in de verdere beleidsvoering en uitvoering wil baseren op de afwegingen en keuzes op de hoofdlijnen in dit coalitieakkoord. En ook (pag. 7): “De daarin (begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026) getoonde kostenontwikkeling en de nog te verwachten stijgingen maken ons nóg bewuster van de sterke opwaartse druk op de ontwikkeling van de toekomstige belastingtarieven”.
Maar toch, hoe rijmt zich dat met het blijven hanteren van de Watervisie 2030 en het Waterbeheerprogramma 2022-2027 als vertrekpunt voor de inhoudelijke en financiële sturing?

Wat ons betreft, gaan de coalitiepartijen niet pas met de begrotingsbrief 2025 aan de slag om de financiële positie te versterken. Wij snappen dat dit niet (meer) kan met de begrotingsbrief 2024, maar in november dit jaar met de begrotingsbehandeling 2024 hopen wij wel daar wat meer inzicht in- en keuzemogelijkheden bij- te krijgen.

In het coalitieakkoord zelf staat het niet, maar in het bestuursvoorstel en de brief van de formateur wel, dat voor de omvang van de formatie van het DB, nu wettelijk maximaal 300% geldt, maar dat dit wellicht in de nabije toekomst bijgesteld wordt naar maximaal 400%. De SGP pleit ervoor, zodra dit wettelijk kan, daar eerst nog maar eens stevig over te gaan discussiëren.

Voorzitter, wij hebben een aantal punten vanuit het voorliggende akkoord benoemd. De SGP is een partij die op allerlei niveaus er op uit is om constructief te kijken naar voorgesteld beleid en voorstellen. De intenties van de partijen die de coalitie gaan vormen, spreken ons aan. Wij zijn niet bij de onderhandelingen betrokken geweest, maar als u het werk vooral wilt uitvoeren ter versterking van de kerntaken, verwachten wij veelal steun te kunnen geven aan de plannen van BBB, VVD, CDA en Ongebouwd.

Jan Visscher