Energiestrategie en-agenda

Op 4 november 2025 heeft het Algemeen Bestuur (AB) unaniem ingestemd met vaststelling van de Energiestrategie en energieagenda. Dit nadat een amendement van de fractie GBDO is aangenomen waarin onder punt 3 van het voorstel is toegevoegd dat de drie strategische sporen (elektrificatie, systeemintegratie en energiehubs en samenwerking) alleen uitgevoerd worden tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten (voor BBB, VVD. SGP, GBDO, Ongebouwd en CDA, tegen CU en Water Natuurlijk en onthouden van stemming door Natuur).
De SGP heeft zorgen over het onder druk komen staan van onze kerntaken. Wij zijn positief over elke twee jaar herijken van de strategie, maar vinden ook dat het voor een stabiel aanbod van elektriciteit dringend noodzakelijk is in ons land een aantal kerncentrales te bouwen.

De energieopgave is een taak die voor een belangrijk deel buiten ons waterschap ligt. Helaas is die taak landelijk enorm onderschat en zijn ook wij opgezadeld met zeer onrealistische doelen.
Landelijk zou men een aantal zaken moeten erkennen:

1. Het is bijvoorbeeld direct noodzakelijk af te stappen van het klimaatdoel om 55% emissiereductie te realiseren in 2030.
   (Eventuele wens om dat alsnog te behalen, kost ons allemaal onverantwoord veel geld).
   
   
2. Men moet erkennen dat fossiele brandstoffen nog vele jaren onmisbaar zijn.
   
   
3. Kernenergie is absoluut onmisbaar voor een zo snel mogelijk stabiel elektriciteitsnet. O.a. de SGP heeft daar landelijk (en ook provinciaal) al jaren op aangedrongen.
   
   
4. Dat de netbeheerders hun taak schromelijk hebben onderschat en misschien zelfs wel veronachtzaamd.

Onder andere bovengenoemde zaken hebben tot gevolg dat wij met onze energievoorziening behoorlijk klem zitten. De landelijke problemen kunnen wij als waterschap niet oplossen, maar we ondervinden er wel de gevolgen van.

Het baart ons wel zorgen dat in bijlage 1 geschreven wordt dat zelfs onze kerntaken door een tweetal ontwikkelingen onder druk staan. Op onze vraag daarover is geantwoord dat de groei na 2030 spannend wordt.

In het verlengde daarvan hebben wij gevraagd hoe reëel het op dit moment is om al te streven naar volledig elektrisch te werken. Dit lijkt ons momenteel nog totaal niet realistisch. En daarop is geantwoord dat dit een vraag blijft. Gelet op de huidige problematiek roepen wij daarom op om nuchter te blijven en voorzichtig te zijn met al te veel inzet op die omschakeling.

De problemen waar wij mee te maken hebben, worden duidelijk benoemd. Of de keuze voor scenario 2 (uitdagend) zo realistisch is, vraagt de SGP zich nog wel af. Uitdagend is het zeker.

Wanneer de rekenkundige ondergrens van 0,05 mol/ha/jaar naar 1 mol/ha/jaar zou gaan zouden naar onze mening heel wat projecten, ook waar wij als waterschap tegenaan lopen, vlot getrokken kunnen worden. Helaas was daar landelijk nog niet zo veel animo voor. Gelukkig begon in ons land wel een iets andere wind te waaien. Echter, het is afwachten of zich dat wel doorzet na de verkiezingen afgelopen week.
Ook in Europa is volgens ons wel een iets gematigder, realistischer geluid te horen.

Het voorliggende voorstel met de onderliggende bijlagen straalt wel wat meer realisme uit dan eerdere stukken over dit onderwerp. Daar zijn we blij mee, maar we blijven ons nog wel zorgen maken over de kosten. Daarom is het allereerst positief dat onder punt 4 van het besluit gesproken wordt over het elke twee jaar herijken van de strategie in te plannen.
Dan kan enerzijds gekeken worden naar waar we staan met de elektrificatie van allerlei plannen. Anderzijds komt er dan ook meer zicht op de kosten.

Wat wij ook zeker positief noemen, is dat op pagina 3 van het voorstel duidelijk staat dat alle investeringen t.b.v. het energiesysteem separaat aan ons Algemeen Bestuur worden voorgelegd.

In het technisch vragenuur hebben wij ook aandacht gevraagd voor deelname in energiehubs. Gewezen heb ik toen o.a. op bedrijven in Staphorst die al bezig zijn te proberen dat van de grond te krijgen. Geantwoord werd dat geprobeerd wordt daaraan deel te nemen en te streven naar 5 operationele hubs in 2035. Vanmorgen las ik op de site van de Meppeler Courant dat gistermorgen de coöperatie Energiehub Staphorst al is opgericht. Op de foto zag ik nog geen vertegenwoordiger van ons waterschap. Daarom nogmaals de suggestie ernaar te kijken.

Wij zijn positief kritisch over dit voorstel, maar voor ons eindoordeel wachten wij tot na reactie van het Dagelijks Bestuur op de inbreng van de fracties.


Jan Visscher