Tweede Bestuursrapportage 2025 en Begroting 2026

Op 25 november 2025 heeft het Algemeen Bestuur (AB) kennis genomen van de Tweede Bestuursrapportage 2025 en unaniem ingestemd met het beschikbaar stellen van een drietal aanvullende kredieten. Hiervan is € 200.000 voor het WOM (WaterOpMaat)-project Leusernermaan, € 400.000 voor het KRW (KaderRichtlijnWater)-project Linthorst Homankanaal en € 500.000 als solidariteitsbijdrage HWBP(HoogWaterBeschermingsProgramma). Na het opstellen van de rapportages lijkt laatstgenoemd bedrag niet meer nodig.
De begroting 2026 is de eerste waarin de (landelijke) herziening van het belastingstelsel voor de waterschappen is verwerkt. Over het geheel genomen laten de tarieven nu een vrij evenwichtige stijging zien. Deze ligt nog wel aan de bovenkant van wat de SGP acceptabel vindt.
De begroting is, net als vorig jaar, aangenomen met 1 stem tegen (van de PvdD). Dit omdat een bedrag van ca. € 2 miljoen in de begroting staat voor bestrijding van de muskusratten.

Allereerst dank voor de toegezonden stukken, beantwoording technische vragen enz. Sommige antwoorden zijn niet helemaal bevredigend. Daar komen we nog op terug, maar sommige zijn ook te technisch voor nu en daar zoek ik nog wel een moment voor nadere uitleg.

Bestuursrapportage 2025-2
Hoewel de cijfers uit de tweede bestuursrapportage 2025 wel wat minder zijn dan die van de tweede bestuursrapportage 2024 kan nog steeds volstaan worden met een fors lagere onttrekking aan de egalisatiereserves dan begroot. Geen tekort van € 8,716 miljoen maar nu nog een verwacht tekort van € 2,691 miljoen. (Was tekort van € 410.000 in 2024).

Jammer dat een fors nadeel gerapporteerd wordt op de personeelskosten, vooral door het minder kunnen activeren van personeelskosten op projecten.

Hoewel het kleinere tekort via de egalisatiereserves voor beide tarieven wel weer teruggaat naar de belastingplichtigen, ontstaat er wellicht toch wat ruimte om scherper te begroten. Temeer omdat we de indruk hebben dat we met de financiële beheersing op de goede weg zitten.

Met de uit te voeren maatregelen zitten we goed op koers. Dat is best een compliment waard in de uitdagende tijd waarin we leven.

We hebben kennis genomen van de Tweede Bestuursrapportage 2025 en stemmen in met de voorgestelde extra kredieten.

Begroting 2026
Per 1 januari 2026 zal ons waterschap 10 jaar bestaan. Een mijlpaal om gepaste aandacht aan te schenken. De SGP was geen voorstander van de fusie en, ondanks dat we goede dingen mochten bereiken, hebben wij een wat beter gevoel bij niet te grootschalige organisaties.
Met instemming hebben we gelezen dat in de ambtelijke organisatie duidelijke verbetering in de processen en ook het gestructureerd beheersen van de financiën wordt gezien. Probeer daar nog met succes aan verder te werken.

Stuwen
In het verleden hebben wij meerdere keren onze zorgen geuit dat stuwen verwijderd werden. Naar onze mening vervulden die een belangrijke taak in het zo goed mogelijk op peil houden van de waterstanden. Wij kijken altijd met belangstelling de kerngegevens door. Dan zien we de laatste jaren gelukkig weer een gestage stijging van dat aantal, van 1.974 in 2022, 2.002 in 2023, 2.013 in 2024, 2.027 in 2025 naar 2.049 in 2026.
Wij zelf zien het hier en daar ook zeker, maar kan bevestigd worden dat dit echt zijn vruchten afwerpt en het voornemen blijft om het aantal stuwen geleidelijk verder uit te breiden?

Veenweidegebied
Door omstandigheden rijden wij momenteel wekelijks meerdere keren door een groot veenweidegebied (Mastenbroek). Natuurlijk moeten we zorgvuldig omgaan met peilbeheer in veenweidegebieden. Maar voor ons blijft voorop staan dat wij die gebieden willen behouden voor de moderne landbouw.

Gedragscode Bestendig Beheer en Onderhoud
Het werken volgens de nieuwe gedragscode is verre van optimaal. Toen wij vorige maand op een beurs in Hardenberg in een stand van WDODelta en Vechtstromen stonden, hoorden we veel opmerkingen en klachten over het slechte onderhoud dit jaar. Volgens ons is eerder gezegd/geschreven dat eind dit jaar een eerste evaluatie zou komen en dat al duidelijk was dat aanpassingen noodzakelijk zijn. Wij betreuren het dan ook dat dit nu al doorgeschoven lijkt te worden.

‘Water en bodem sturend’
Goed om te lezen dat met ons positionpaper Water en bodem sturend de waterbelangen structureel meegenomen worden in omgevingsvisies en provinciale plannen.
Maar klopt onze indruk dat het toch wel wat moeite kost om dat te realiseren, gelet op reservering van budget voor expertise, juridische ondersteuning en verdere ontwikkeling van gebiedsgerichte instrumenten?

Waterketenassets
Er is vorige jaren gewerkt aan het opzetten van assetmanagement, ook in de waterketen. Dat heeft geld gekost. Wij vinden het geen goede zaak dat momenteel gekozen wordt voor een tijdelijk hoger risicoprofiel, waardoor de kosten voor onderhoud zijn gestegen en er achterstand is opgelopen in de vervangingsopgave.
Wanneer denkt u dit werk weer te kunnen doen zoals de intentie was/is?

Graafschade door bevers
We hopen dat de aanhouder wint en daarom blijven we aandacht vragen voor graafschade door bevers.
Wij hebben er technische vragen over gesteld, maar gevraagde antwoorden worden niet gegeven. Inzicht in de kosten komt er niet, alleen opmerking dat we geen grote kosten maken voor herstel van beverschades. Maar in het antwoord lees ik wel dat aan het ‘zenderen’ van de bever 1FTE is besteed in 2025. Als je daarvan de salariskosten alleen neemt, vindt de SGP dat al een heel bedrag.
Wij vragen nogmaals om de vraag hierover duidelijk en concreet te beantwoorden. Volgens mij heeft een AB-lid daar gewoon recht op.

Weerbaarheid
De wereld om ons heen is steeds vaker in de ban van allerlei dreigingen, politieke spanningen enz. Wij worden regelmatig bijgepraat over stappen die gezet (moeten) worden om te proberen onze weerbaarheid te verhogen. Dat zal ongetwijfeld geld kosten, maar we kunnen het ons niet veroorloven achterover te leunen. Op de wijze zoals tot nu toe gedaan wordt, zullen wij uiteraard de daarvoor benodigde gelden beschikbaar stellen.

Efficiënte en weerbare organisatie
We lezen dat de ontwikkeling naar een efficiënte en weerbare organisatie in 2026 nadrukkelijk vorm krijgt. Een goede zaak dat daarmee structurele efficiëntiewinst behaald kan worden én dat het de lastenbeheersing ondersteunt. Ook dat daardoor de interne basis versterkt wordt om scherpere keuzes te kunnen maken in de planning – en controlcyclus.

Lastenbeheersing spoor 2
De lastenontwikkeling van de komende jaren baarde meerdere fracties, waaronder zeker ook de SGP, zorgen. Wij vonden het noodzakelijk dat gezocht zou worden naar besparingen en waarderen het zeker dat daar in spoor 2 nu concrete invulling aan gegeven wordt. Tegelijkertijd vertrouwen wij erop dat we scherp blijven toezien op mogelijkheden om de lasten in de hand te houden. Wij moeten ons blijvend realiseren dat we werken met gemeenschapsgeld.

Netto schuldquote
Net als vorig jaar vragen wij toch weer aandacht voor de netto schuldquote die van 2026 tot 2030 oploopt van 334 naar 465. Gelukkig iets beter dan toen van 356 in 2025 naar 499 in 2029. Wij moeten maar hopen dat de rente niet echt gaat stijgen, want dat zou grote invloed op onze begroting kunnen hebben.

Tarieven
De tarieven voor de verschillende onderdelen laten in de meeste gevallen bij toepassing van de belastingherziening een vrij evenwichtig beeld zien. Alleen koopwoningen springt er met lagere stijgingen wat uit. Maar als antwoord op een vraag van ons blijkt dat te komen door een wetswijziging per 1 januari 2026.
Hoewel dus de stijgingen wel vrij goed over alle profielen verdeeld zijn, zijn de stijgingen wat ons betreft wel aan de bovenkant van wat gewenst is.

Meerjarenraming 2027-2030
Net als voorgaande jaren, willen we nu nog niet veel aandacht willen schenken aan de meerjarenraming 2027-2030. Het beeld dat nu geschetst wordt, is wel beter dan de versie van vorig jaar. Vanaf 2028 lijkt het helaas al weer de verkeerde kant op te gaan, maar dat is nog met zoveel onzekerheden omgeven, dat we daar nu nog geen conclusies aan verbinden.

Tenslotte
Ook voor het komende begrotingsjaar 2026 willen wij allen, zowel de leden van het Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur als het personeel, met die hen lief en dierbaar zijn, Gods onmisbare zegen, de kracht en gezondheid toewensen bij al onze arbeid.


Jan Visscher